Tarnów: Kontrowersyjny filozof będzie miał swoją tablicę pamiątkową

W środę o 18:30 na placu Kazimierza będzie miało miejsce odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej Ludwigowi Wittgensteinowi, filozofowi, który w sierpniu 1914 r. w księgarni Zygmunta Jelenia nabył „Ewangelię w skrócie” Lwa Tołstoja. Bez tego miejsca i tej książki nie byłoby jednego z najwybitniejszych filozofów XX w., autora „Traktatu logiczno-filozoficznego”. Problem jednak w tym, że Wittgenstein może mieć także swoją ciemną kartę w życiorysie. Jak się okazuje bił swoich uczniów. Ze swojej pracy został zwolniony po tym, jak pobił swojego ucznia do nieprzytomności. Sprzeciwiał się również przyznaniu kobietom prawa do głosowania i był zwolennikiem kar cielesnych. 

– Tablica będzie informować o tym, że ponad sto lat temu wybitny filozof w zasadzie zaczął swoje myślenie, które później zaowocowało wydaniem jego największego dzieła – mówi Marcin Sobczyk, dyrektor Wydziału Kultury urzędu miasta.

Filozof Ludwig Josef Johann Wittgenstein (ur. 26 kwietnia 1889 w Wiedniu, zm. 29 kwietnia 1951 w Cambridge) zajmował się przede wszystkim językiem i logiką. Poruszał także kwestie kluczowe dla filozofii umysłu i matematyki. Jego wczesne prace uczyniły z niego „ojca chrzestnego” neopozytywizmu, późniejsze – stanowiły kluczowy wkład w badaniach nad pragmatyką. Jednak jak zwracają uwagę nasi Czytelnicy, w sieci można znaleźć informacje, że filozof miał swoją ciemniejszą stronę.

Wittgenstein mocno ukrywał swoją homoseksualność. W odróżnieniu od Russella Wittgenstein sprzeciwiał się przyznaniu kobietom prawa do głosowania i był zwolennikiem kar cielesnych. Jako nauczyciel bił nie tylko chłopców (co nie było niczym wyjątkowym w tych czasach), ale też dziewczynki. Z posady nauczyciela nie odszedł, ale został zwolniony po tym, jak uderzył pewnego chłopca tak mocno, że ten stracił przytomność – czytamy w Wikipedii.

Wszem i wobec wiadomo jednak, że Wikipedia przez swoją charakterystykę nie może stanowić jednoznacznego źródła informacji. W związku z tym skontaktowaliśmy się z pomysłodawcą powieszenia tablicy Wittgenstein Rafałem Balawejderem – dyrektorem Teatru im. Ludwika Solskiego w Tarnowie. Okazuje się, że nikt nie weryfikował możliwej ciemnej stronie życiorysu wiedeńskiego filozofa i co więcej, dyrektor był zaskoczony przekazanymi przez nas informacjami.

– Nie widziałem na Wikipedii notki o nim. To chyba nie ma nic wspólnego,  nie podejrzewam, żeby on bił dzieci – tłumaczy dyrektor Balawejder. – Był po prostu znanym filozofem. Korzystamy z koincydencji, że w Warszawie i w Krakowie jest duża konferencja i pojawiła się okazja, aby do Tarnowa przyjechała część osób. Do materiałów na Wikipedii podchodziłbym z dystansem – kontynuował dyrektor teatru. Dopytywany o to czy ,,ciemniejsza strona życiorysu filozofa” była weryfikowana usłyszeliśmy: – Ale co miałem weryfikować. Nie traktuje Wikipedii jako źródło wiedzy.

Swojego zaskoczenia nie ukrywa również radny Marek Ciesielczyk – przewodniczący Komisji Kultury Rady Miejskiej w Tarnowie.

– Na jednym z posiedzeń komisji owszem była mowa o uhonorowaniu Wittgensteina, ale nikt ani słowem nie wspomniał o tej wzmiance z jego życiorysu – mówi nam radny Ciesielczyk.

Swoich wątpliwości nie ukrywa także radna Anna Krakowska z Klubu Radnych Prawo i Sprawiedliwość.

– Szkoda, że na trzy dni przed odsłonięciem tablicy nikt w Tarnowie nie jest w stanie jednoznacznie rozwiać wątpliwości wobec informacji, które z dużą łatwością można odkryć czytając życiorys tego filozofa w Wikipedii. Owszem, Ludwig Wittgenstein jest postacią w świecie filozofii jest uznaną za wybitną. Jednak biografia tego filozofa wymaga pewnych wyjaśnień i uzupełnień, gdyż może odbiorcę zaskakiwać. Rozumiem, że pobyt Wittgensteina w Tarnowie uznano za wydarzenie, ale mogę wskazać szereg postaci, które w tej sytuacji można uhonorować tablica pamiątkową – mówi radna Krakowska.

Fundatorem pamiątkowej tablicy poświęconej Ludwigowi Wittgensteinowi jest Wydział Kultury Urzędu Miasta Tarnowa.

Dodajmy, że po uroczystym odsłonięciu tablicy, ok. 19:00 w siedzibie Tarnowskiego Centrum Kultury (Rynek 5) odbędzie się spotkanie „Słowo o Wittgensteinie”, w którym wezmą udział: Radmila Schweitzer – prezes Wittgenstein Initiative, dr Urszula Idziak-Smoczyńska – Uniwersytet Jagieloński, prof. Ray Monk – University of Southampton, prof. Martin Pilch, prof. Alois Pichler, prof. Volker Munz, prof. Allan Janik, Francoise Stonborough. W trakcie spotkania muzycznie zabrzmi kilka utworów ulubionych kompozytorów filozofa.

Komentarz: W całej sprawie możliwa ,,ciemniejsza strona życiorysu” wiedeńskiego filozofa schodzi nieco na dalszy plan. Niepokój budzi fakt weryfikacji i dogłębnego studiowania życiorysów osób, które chcemy upamiętnić w Tarnowie. Z całą pewnością wszyscy zgodzą się, że Wikipedia nie jest wiarygodną skarbnicą wiedzy, ale o zgrozo nie jest też to stek bzdur wyssanych z palca. Skoro wszyscy są zaskoczeni informacjami o kilku aspektach z życia Wittgensteina wychodzi na to, że nikt nie zgłębiał wiedzy na temat jego biografii, a filozof w środę będzie miał pamiątkową tablicę w sercu Tarnowa. To chyba nie tak powinno wyglądać.